Doğum İzni Hesaplama

Bebek bekleyen annelerin doğumdan önce ve doğumdan sonra kullanabildikleri ücretli izin hakkıdır. Diğer bir adı da analık iznidir. Doğum izinlerinin kapsamı özel sektörde çalışanlar için 4857 sayılı İş Kanunu, devlet memurları içinse 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile belirlenmiştir.

Kadın çalışanlar için doğum izni doğumdan önce 56 gün (8 hafta) ve doğumdan sonra 56 gün (8 hafta) olmak üzere toplamda 112 gündür. Ancak çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz vs.) doğum öncesi olan sekiz haftalık izin süresine iki hafta daha eklenir. Böylece çoğul gebeliklerde toplam izin süresi 126 gün (18 hafta) olmaktadır.

Doğum izni süresi hesaplanırken, gebelik süresi 40 hafta olarak esas alınmaktadır.

Eşi doğum yapmış çalışan erkeklere verilen doğum izni, babalık iznidir. Doğum izni baba için çalıştığı kuruma göre değişkenlik gösterir.

Devlet memurları için doğum izni erkek çalışanlar için 10 gün olarak belirlenmiştir. Baba özel sektör çalışanı ise 5 gün ücretli izinlidir. Taşeron işçilerin babalık izni ise 5 gündür. Sözleşmeli çalışan erkekler için babalık izni 2 gün olarak belirlenmiştir.

Doğum izni esnasında verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; öncelikle annenin iş göremezliğinin başladığı tarihten önceki oniki aydaki (1 yıl) prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara analık halinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemez. Bu şekilde hesaplanan ödeneğe esas günlük kazancın üçte ikisi bulunarak günlük doğum izni ücreti hesaplanır. Günlük doğum izni ücretinin, izin süresi ile çarpılmasıyla da annenin alacağı toplam doğum izni ücreti hesaplanmış olur.

Memur anne adaylarına beklenen doğum tarihinden önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süreyle analık izni verilecektir. Çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz vs.) doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki haftalık bir süre daha ilave edilir. Böylece, çoğul gebeliklerde doğumdan önceki analık izni süresi on haftadır.

Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilir.

Memurlar için geçerli olan haklar öğretmenler için de geçerlidir. Ancak doğum yapan öğretmenin doğum öncesinde kullanmadığı analık izni sürelerinin doğum sonrası analık izni süresi ile birleştirilebilmesi için, doğum öncesine ait söz konusu sürelerin öğretmenin yasal izinlerini kullandığı sürelere denk gelmemesi gerekmektedir.

Bir örnek üzerinden anlatmak gerekirse; Ağustos'un 2. haftasında doğumu gerçekleşen bir öğretmen, doğumdan önceki analık izninin 5 haftalık kısmını kullanmayacağına ilişkin olarak rapor ibraz etmiş olsa bile, bu 5 haftalık sürenin öğretmenin yaz tatilinde olduğu döneme denk gelmesinden dolayı bu sürenin doğum sonrası analık izni ile birleştirilmesi mümkün değildir.

Özel sektörde çalışanlar öncelikle doktordan çalışamaz raporu almalı ve bu raporun bir örneğini iş yerine vermelidir. İş yeri ise bu raporu SGK'nun internet sitesine girerek işlemelidir. Aksi halde izin geçerli sayılmaz.

Doğum izinli iken çalışılmadığı için işveren ücret ödemediğinden sigorta primi de ödenmez ancak çalışan annenin bu süreyi ileride yapacağı analık borçlanmasıyla kendi cebinden ödeyebilmesi mümkündür.